Dính vết mổ là gì? Nguyên nhân và cách điều trị hiệu quả

Dính Vết Mổ: Nguyên Nhân, Triệu Chứng và Cách Điều Trị Hiệu Quả Nhất

Phẫu thuật là một bước tiến vĩ đại của y học, nhưng bất kỳ ca mổ nào cũng tiềm ẩn nguy cơ biến chứng. Trong số đó, dính vết mổ là một tình trạng phổ biến nhưng không phải ai cũng hiểu rõ, gây ra nhiều lo lắng và phiền toái. Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn cái nhìn chi tiết từ A đến Z về dính vết mổ, bao gồm nguyên nhân hình thành, các dấu hiệu nhận biết và những phương pháp điều trị hiệu quả.

Dính Vết Mổ Là Gì?

Dính vết mổ (hay còn gọi là dính sau phẫu thuật) là sự hình thành của các dải mô sẹo xơ, dính kết các cơ quan nội tạng với nhau hoặc với thành bụng, vốn dĩ phải tách rời. Về bản chất, đây là một phản ứng tự nhiên của cơ thể nhằm chữa lành các tổn thương sau phẫu thuật.

Hãy hình dung khi bạn bị đứt tay, cơ thể sẽ tạo ra mô sẹo để liền lại vết thương. Tương tự, sau một ca phẫu thuật, các mô và cơ quan bị tổn thương sẽ hình thành mô sẹo để phục hồi. Tuy nhiên, nếu quá trình này diễn ra quá mức, các dải mô sẹo sẽ "dán" các cơ quan lại với nhau như một loại keo dính sinh học.

Tình trạng này thường gặp nhất ở ổ bụng và khoang chậu, nơi các ca mổ ruột thừa, mổ đẻ, mổ phụ khoa, hoặc các phẫu thuật tiêu hóa diễn ra.

Nguyên Nhân Gây Ra Tình Trạng Dính Vết Mổ

Mặc dù dính vết mổ là một phản ứng tự nhiên, nhưng mức độ nghiêm trọng và khả năng xảy ra lại phụ thuộc vào nhiều yếu tố.

• Tổn thương mô trong phẫu thuật: Đây là nguyên nhân chính. Bất kỳ sự cắt, đốt, kẹp hoặc thao tác nào lên các cơ quan trong quá trình phẫu thuật đều có thể gây tổn thương và kích thích quá trình tạo sẹo. Ca mổ càng phức tạp và kéo dài, nguy cơ dính càng cao.

• Chảy máu trong ổ bụng: Máu tụ lại sau phẫu thuật là một môi trường lý tưởng để các mô sẹo phát triển, kết dính các cơ quan lân cận.

• Dị vật trong ổ bụng: Dù rất hiếm nhưng các dị vật như miếng gạc, bột găng tay, hoặc chỉ khâu không tan cũng có thể trở thành "điểm tựa" để các dải dính hình thành.

• Nhiễm trùng vết mổ: Tình trạng nhiễm khuẩn gây viêm nhiễm nghiêm trọng, làm tăng nguy cơ hình thành mô sẹo bất thường và dính ruột, dính buồng trứng.

• Cơ địa của bệnh nhân: Một số người có cơ địa dễ tạo sẹo hơn bình thường. Họ có nguy cơ cao hơn bị dính sau phẫu thuật, ngay cả với những ca mổ đơn giản.

Dấu Hiệu Nhận Biết Dính Vết Mổ

Dính vết mổ không phải lúc nào cũng gây ra triệu chứng. Trên thực tế, nhiều người sống chung với tình trạng này cả đời mà không hề biết. Tuy nhiên, khi các dải dính gây cản trở chức năng của các cơ quan, chúng có thể dẫn đến các triệu chứng sau:

• Đau bụng mãn tính: Đây là triệu chứng phổ biến nhất, thường là cơn đau âm ỉ, khó chịu kéo dài, có thể trở nên tồi tệ hơn khi vận động hoặc sau khi ăn.

• Rối loạn tiêu hóa: Các dải dính có thể co kéo ruột, làm cản trở quá trình tiêu hóa, dẫn đến các triệu chứng như đầy hơi, chướng bụng, buồn nôn, và táo bón hoặc tiêu chảy thất thường.

• Đau khi quan hệ tình dục: Nếu dính ở khoang chậu sau mổ phụ khoa (như mổ u nang buồng trứng, mổ tử cung), dải dính có thể gây co kéo, dẫn đến cảm giác đau đớn khi quan hệ.

• Vô sinh thứ phát: Đối với phụ nữ, dính sau mổ ở buồng trứng, vòi trứng có thể làm tắc nghẽn hoặc cản trở trứng di chuyển, gây ra tình trạng khó có con.

• Tắc ruột do dính ruột (biến chứng nghiêm trọng): Đây là biến chứng nguy hiểm nhất và cần được cấp cứu y tế ngay lập tức. Các dải dính có thể thắt chặt và làm tắc nghẽn hoàn toàn đường ruột, gây ra các triệu chứng điển hình như:

  • Đau bụng dữ dội, đau quặn từng cơn.

  • Nôn mửa, có thể nôn ra dịch có mùi phân.

  • Không thể trung tiện (xì hơi) hoặc đi đại tiện.

  • Bụng chướng, căng cứng.

Phương Pháp Chẩn Đoán và Điều Trị Hiệu Quả

Chẩn Đoán Dính Vết Mổ

Chẩn đoán dính vết mổ thường rất khó khăn vì các dải dính không thể nhìn thấy rõ ràng trên các phương pháp chẩn đoán hình ảnh thông thường như X-quang, siêu âm hay thậm chí là chụp CT. Bác sĩ thường sẽ dựa vào tiền sử phẫu thuật, các triệu chứng lâm sàng và loại trừ các nguyên nhân khác để đưa ra chẩn đoán sơ bộ.

Phương pháp chẩn đoán xác định duy nhất là thông qua phẫu thuật nội soi thăm dò.

Điều Trị Dính Vết Mổ

• Điều trị không phẫu thuật (Điều trị nội khoa): Đây không phải là cách để loại bỏ dải dính mà chỉ nhằm mục đích giảm nhẹ các triệu chứng. Bác sĩ có thể kê đơn thuốc giảm đau, thuốc chống co thắt hoặc tư vấn chế độ ăn uống phù hợp (giàu chất xơ, dễ tiêu hóa) để giảm bớt gánh nặng cho hệ tiêu hóa.

• Phẫu thuật gỡ dính (Adhesiolysis): Đây là phương pháp điều trị dứt điểm duy nhất. Phẫu thuật gỡ dính được chỉ định khi tình trạng dính gây ra các triệu chứng nghiêm trọng hoặc biến chứng như tắc ruột.

  • Phẫu thuật nội soi (Laparoscopy): Đây là phương pháp ưu tiên hàng đầu. Bác sĩ sẽ rạch một vài đường nhỏ, đưa dụng cụ nội soi và camera vào ổ bụng để quan sát và dùng các dụng cụ chuyên dụng để gỡ các dải dính ra. Ưu điểm của phương pháp này là ít xâm lấn, hồi phục nhanh và quan trọng là ít gây tổn thương, từ đó giảm nguy cơ tái dính.

  • Phẫu thuật mổ mở (Open Surgery): Phương pháp này chỉ được áp dụng trong trường hợp các dải dính quá phức tạp, lan rộng hoặc khi xảy ra biến chứng tắc ruột cấp tính, không thể thực hiện bằng nội soi.

Lời Khuyên và Cách Phòng Ngừa Dính Vết Mổ

Phòng ngừa luôn tốt hơn điều trị. Mặc dù không thể loại bỏ hoàn toàn nguy cơ, nhưng bạn có thể giảm thiểu khả năng bị dính vết mổ bằng cách:

• Lựa chọn phương pháp phẫu thuật ít xâm lấn: Nếu có thể, hãy thảo luận với bác sĩ về việc thực hiện phẫu thuật nội soi thay vì mổ mở.

• Chọn bác sĩ phẫu thuật có kinh nghiệm: Một bác sĩ phẫu thuật giỏi sẽ thao tác nhẹ nhàng, chính xác, giảm thiểu tối đa tổn thương mô trong quá trình mổ.

• Vận động sớm sau phẫu thuật: Việc đi lại nhẹ nhàng sớm sau mổ giúp các cơ quan trong ổ bụng di chuyển, ngăn không cho chúng "đứng yên và dính lại với nhau".

• Chăm sóc vết mổ cẩn thận: Tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ để tránh nhiễm trùng vết mổ.

• Sử dụng các tác nhân chống dính: Trong một số ca phẫu thuật, bác sĩ có thể sử dụng các tấm màng, gel hoặc dung dịch chống dính chuyên biệt để đặt vào ổ bụng, ngăn chặn sự hình thành dải dính.

Dính vết mổ là một biến chứng y khoa phức tạp. Nếu bạn có tiền sử phẫu thuật và xuất hiện bất kỳ triệu chứng nào nghi ngờ, hãy đến gặp bác sĩ chuyên khoa để được thăm khám và tư vấn kịp thời. Đừng chủ quan, bởi phát hiện sớm sẽ giúp bạn tránh được những biến chứng nguy hiểm.

Tình trạng dính vết mổ là một biến chứng y khoa phổ biến nhưng lại gây ra nhiều lo lắng và ảnh hưởng đáng kể đến sức khỏe. Để chủ động phòng ngừa và điều trị hiệu quả, việc lựa chọn một cơ sở y tế uy tín là vô cùng quan trọng.

Nếu bạn đang lo lắng về tình trạng nhiễm trùng vết mổ, vết mổ không liền hay dính vết mổ, hãy đến Phòng khám Dr. Dư Tuy để được đội ngũ bác sĩ chuyên môn cao trực tiếp thăm khám và đưa ra giải pháp phù hợp. 

Bệnh nhân có thể qua trực tiếp phòng khám tại: Đ/c: Căn 48- Thủy Nguyên - Khu đô thị Ecopark-Văn Giang- Hưng Yên (Gần trường Quốc tế Edison) Thời gian làm việc: Sáng 8h-12h. Chiều 13h-16h( Nghỉ chiều thứ 7 và ngày Chủ nhật)